در مواردی که دعوایی کیفری جریان داشته و علیرغم ضروری بودن حضور وکیل، در دادرسی و محاکمات، به دلیل امتناع متهم از اخذ وکیل و یا نداشتن بضاعت مالی برای این کار، وکیلی برای دفاع از متهم وارد پرونده نشده‌است که در این صورت به تشخیص دادگاه، از بین وکلای دادگستری وکیل رایگان برای او گرفته می‌شود. نکته4ـ برای این که به وکیلی وکالت قضایی بدهید لازم است برگه های مخصوصی را که برای این موضوع توسط نهادهای قانونی تهیه شده امضا کنید و بدین وسیله شما در حدود مصرح در متن وکالتنامه به وی وکالت می دهید تا مسأله مورد درخواست شما را در مراجع قضایی یا اداری پیگیری نماید. معمولاً بین وکیل و موکلش علاوه بر وکالتنامه، قرارداد وکالت که در مورد چگونگی دریافت حق الوکاله و مسؤولیت های طرفین است نیز تنظیم می شود که یک نسخه از آن نیز باید به موکل تسلیم شود. به طور کلی وکیل فردی است که از سوی شخصی دیگر، اعم از حقوقی یا حقیقی به موجب عقد قرارداد وکالت برای انجام کاری مأمور شود. وکالت یک عقد جایز است که در چارچوب مقررات قانون مدنی منعقد می‌شود و طرفین آن وکیل و موکل نامیده می‌شوند.
- وکلای دادگستری و مشاوران حقوقی وظیفه دارند هر ساله در سه دعوی حقوقی به عنوان وکیل معاضدتی قبول وکالت نمایند و اگر موکل محکوم له واقع گردید حق الوکاله قانونی از آن چه که وصول شد به او پرداخت می شود.
- طبق قانون مدنی وکالت ممکن است به طور مجانی صورت گیرد و به وکیلی که حق الزحمه ای برای انجام امور وکالتی دریافت نمیکند وکیل تبرعی گفته می شود.
- کسی که میخواهد داوری و قضاوت کند قبل از هر چیز باید خود را تصفیه کامل نماید گذشته از تحصیلات تخصصی که شرط اولیه و اساسی قضاوت و داوری است عالم به علوم اجتماعی باشد.
- اداره‌ی اموال موکل و نیز طرح و پیگیری تمامی دعاوی حقوقی و کیفری در دادگاه یا اصطلاحا وکیل در محاکمه بودن.
- وکیل دادگاه باید پایبند به شرافت ، اخلاق ، وجدان و تعهد کاری باشد و به این لحاظ پاسخگوی موکل خود باشد ؛ حتی وکیل معاضدتی که در موارد عدم بضاعت مالی موکل از طرف دادگاه برای وی تعیین می شود .
قرارداد مالی حق‌الوکاله قراردادی لازم‌الاجرا است، بنابراین اگر موکل در مهلت‌ها و شرایط تعیین شده به تعهدات خود عمل نکند، وکیل می‌تواند اجرای مفاد و محتویات قرارداد را از دادگاه درخواست نماید. قرارداد مالی چیست؟ پس از توافق در مورد بستن قرارداد وکالت، معمولاً بین وکیل و موکل قراردادی تنظیم می‌شود که قرارداد مالی نام دارد و مبلغ حق‌الوکاله، نحوه و زمان پرداخت آن را تعیین می‌کنند. بعد از این که کارآموز وکالت در مراسم تحلیف حضور یافت و سوگند یاد کرد به صورت رسمی عنوان وکیل پایه یک دادگستری را دریافت می‌کند. وکالت نامه رسمی میان موکل و وکیل به صورت محضری و رسمی عقد می‌شود و قرارداد در دفاتر اسناد رسمی ثبت می‌شود. وکلای دادگستری،چون به جای اصحاب دعوامیباشند،بایدهمه ی اقدامات واعمالی را که آنها قانونا باید یا میتوانند برای احقاق وحفظ حقوق خودمعمول دارند،درزمان لازم به وکالت ازموکل انجام دهند. ماده 24قانون وکالت،به کسانی که قدرت تادیه ی حق الوکاله ندارند حق داده است که ازکانون وکلا دراین خصوص تقاضای معاضدت نمایند،که دراینصورت کانون مکلف به معرفی وکیل معاضدتی است.
اما مشاوران حقوقی صرفا با داشتن مدرک کارشناسی حقوق و دانش لازم و کافی میتوانند در شرکت ها و سازمان های خصوصی فعالیت کنند. وکیل مدنی به همراه موکل، به دفتر ثبت اسناد رسمی رفته و در آنجا وکالت نامه ای تهیه و تنظیم می‌کنند. بر اساس ماده 35 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در دادگاه ها طرفین دعوا میتوانند وکیلی برای خود انتخاب کنند. در صورتی که شخصی قادر به انتخاب وکیل نباشد دادگاه موظف است که برای او امکانات تعیین وکیل را فراهم کند. حدود اختیارات وکیل دادگستریبرای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص وکیل کیست و نکات مهم در انتخاب آن در کانال تلگرام آیین دادرسی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون وکیل کیست و نکات مهم در انتخاب آن پاسخ دهند .
وکیل کیست؟ موکل کیست؟
درمورد استفاده از وکیل، وظیفه ی تشخیص به عهده ی شعبه ی معاضدت قضایی کانون وکلا گذاشته شده است. پذیرش یا رد درخواست با موسسه معاضدت قضائی است و اگر موسسه تشخیص داده که مقصود متقاضی سوء استفاده و شرخری است از تعیین وکیل معاضدتی خودداری و تقاضا را رد می کند. برای هر مورد وکالت اتفاقی باید درخواست جداگانه با ضمایم کامل تهیه و تسلیم کانون گردد.پس از تقدیم درخواست ، کانون حق دارد تا به منظور سنجش توان علمی و تجربی متقاضی از او مصاحبه و اختبار به عمل آورد.در هر حال پذیرش یا رد درخواست با کانون است.
در تعهدات موکل :
مرجع گواهی وکالتنامه اشخاص مقیم و ساکن در کشورهای فاقد مأمور سیاسی یا کنسولی ایران به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که توسط وزارت دادگستری با همکاری وزارت امور خارجه ظرف مدت سه ماه تهیه و به تصویب رئیس قوه قضاییه خواهد رسید. طبق اصل 35 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در همه دادگاه‌ها، طرفین دعوا (خواهان و خوانده) حق دارند برای خود وکیل انتخاب نمایند و اگر توانایی انتخاب را نداشته باشند باید برای آنها امکانات تعیین وکیل فراهم شود. وکیل کسی است که از طرف شخص دیگری، اعم از حقوقی (شرکت‌ها) یا حقیقی به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور می‌شود. وقتی شخصی خودش اقدام به انتخاب وکیل مورد نظر خود بکند، آن وکیل را وکیل انتخابی می‌گویند. وکیل کسی است که از طرف شخص دیگری – اعم از حقوقی یا حقیقی – به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور می‌شود. به موجب ماده 55قانون وکالت مصوب 1315،تظاهربه وکالت وهمچنین مداخله ی اشخاصی که پروانه وکالت دادگستری ندارند درعمل وکالت دادگستری،به قید مجازات ممنوع شده است .
در جرائم صلاحیت دادگاه کیفری 1 هر یک از طرفین میتوانند حد اکثر تا 3 وکیل نیز داشته باشند. براساس قانون 5 ساله سوم توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور، وکیل حقوق قوه قضاییه شخصی است که از مرکز کارشناسان قوه قضاییه، پروانه وکالت را کسب کرده است. کسانی که در یکی از رشته های حقوق یا الهیات و معارف اسلامی در مقطع کارشناس فارغ التحصیل شوند می‌تواند در دوره آزمون وکالت که هر سال یکبار برگزار می‌شود شرکت کنند. پس از قبولی در این آزمون و فعالیت به عنوان کارآموز زیر نظر وکیل سرپرست می‌تواند با اخذ مجوز دفتر کاری خود را تاسیس کند.
تبصره ۱- اشاره به شماره‌های یاد شده در این ماده بدون ذکر موضوع آن تصریح محسوب نمی‌شود. مهم ترین و اولین وظیفه وکیل، انجام مورد وکالت است که بستگی به نوع وکالت دارد. نایب السلطنه را در دوره صفویان «وکیل» می‌گفتند و عنوان «وکیل الرعایا» هم از همین‌جا برخاسته است.